четвер, 5 листопада 2020 р.

Історична згадка про містечко Жорнища та Жорниський замок

1623 р., квітня 19. Вінниця. -

Лист-запис Олександри Іванової Красносельської, за першим шлюбом Северинової Боляновської, брацлавської ловчанки, за другим Ольбрихтової Кохановської, брацлавської земської судини, виданий від її та її хворого чоловіка Ольбрихта Кохановського імені брацлавському чашнику Якубові Пісочинському стосовно того, що вона квитує його за сплату ним їй 11500 польських злотих, в рахунок яких тримала в заставі з обома своїми чоловіками його дідичні половини містечка Жорнищ і тамтешнього замку (після цієї оплати обидві половини повертаються у володіння Якуба), а отримала з першим чоловіком Северином Боляновським цю маєтність у заставу за ту саму суму від коронного конюшого, кременецького і солецького старости кн. Криштофа Корибута Збаразького, який отримав її в заставу від Якубового брата Олександра Пісочинського, котрий на час отримання володів нею

Запис вінницького ґродського судді Костянтина Байбузи про прийняття ним листа Олександри Іванової Красносельської і Ольбрихтової Кохановської на їхнє прохання для запису його у ґродську книгу

 Ja, Alexandra Krasnosielska, pierszego małżeństwa Sewerynowa Bolanowska, a teraz wtórego Olbrychtowa Kochanowska, sędzina ziemska bracławska, pod niebytność dla choroby małżonka mego, z przytomnym y obecnym postanowieniem y bytnością vrodzone° je° m҃. pana Bohdana Krasnosielskiego, brata me° rodzone°, postanowieniem1 y na niższe opisane rzeczy pozwoleniem, odstąpiwszy my oboie forum powiatów, woiewództw, iurizdicÿ sobie należących a teraźnieyszey iurisdiciey grodzkiey winickiey samych siebie, dobra y potomki poddawszy, czynim iawno y wyznaczamy tym naszym dobrowolnym quitom, naszym zapisem, komu o tym wiedzieć będzie należało, ninieyszym y na potym wieku potomne° ludziow, iż ia Kochanowska, maiąc pewną zastawną sumę pieniędzy złotych polskich puł dwanaści tysiąca na dobrach dziedzicznych, w woiewództwie Bracławskim leżących, na połowicy zamku y2 miasteczku Żorniszczach vrodzonego je° m҃. p. Alexandra Piaseczyńskiego, którą był ten to p. Alexander Piaseczyński zastawił jaśnie oświeconemu xiężeciu je° m҃. Krysztofowi Korybutowi Zbarazkienu, koniuszemu koronnemu, krzemienieckiemu y soleckiemu staroście, y zapis swóy zastawny na tę swą połowicę tegoż zamku y miasteczka Żirniszcz y iego przynależnościy, poddanych y pożytków do xiąg trybunalskich lubelskich sądzenia spraw woiewódżtwa Kiiowskiego roku 1618 dnia 4 jula zeznał. A potym zaś xiąże je° m҃. pan koniuszy tę zastawnę sumę pół dwanaście tysięcÿ złotych ręcznym zapisem swoim z podpisem ręki swey y pieczięcią, także z podpisami y pieczęćmi ludzÿ zacnych na osobę teraźnieyszÿ zaznawaiącÿ, naonczas paniey Bolanowskiey, condescedował, który to ręczny zapis je° m҃. xiążęcia pana koniusze° taż pani Kochanowska, przychilaiąc się do konstytucÿ roku 1620 o membraniech wołyńskich y bracławskich, do akt grodzkich winickich per oblatam podała, iako te obadwa zapisy xiążęce y od xiążęcia służącÿ szyrzÿ w sobie obmawiaią. A iż tę połowicę zastawną przerzeczonych dóbr pół zamku y miasteczka Żorniszcz je° m҃. p. Alexander Piaseczyński je° m҃. panu Jakubowi Piaseczyńskiemu, czesznikowi bracławskiemu, bratu swemu rodzonemu, y je° własnym potomkom cum omni iure, dominio, proprietate tituloque hereditario przed xięgami grodskiemi winickimi wiecznie darował, resignował, tedy wykupienie tych dóbr nikomu inszemu nie należy, iedno je° m҃. panu Jakubowi Piaseczyńskiemu, który teraz tę sumę puł dwanaście tysięcy // złotych mnie, Kochanowskiey, zupełna y skutecznie oddał y zapłacił. A ia, Kochanowska, podniusszy tę sumę y onę z rąk je° m҃. pana Jakuba Piaseczyńskiego, cześnika bracławskie°, odliczywszy y wziąwszy, zaraz εкзнункъ z tych połowicy zamku y miasteczka Żorniszcz vstępuię y te dobra, iako je° m҃. własne, dziedziczne, do rąk y posesiey je° m҃. podaię y iuż do nich żadne° prawa ia y potomkowie moie nie maią y moc nie mogą, y z tey podniesioney y odebraney sumy puł dwanasta tysięcy złotych quituię wiecznemi, potomnemi czasy y zapisuię się z dobrami y potomkami memi, że nadaley do wyścia półrocza od daty te° zapisu ia, Kochanowska, y ia, brath iey Krasnosielsky, za chorobą je° m҃. małżonka swe°, skoro da P(an) B(óg) do pirsze° zdrowia przydzie, do approbatiey te° quitu nasze° stawić do xiąg grodzkich abo ziemskich winickich. Który to pan małżonek móy pospołu ze mną y mamy y powinni będziem, iako się y pod niżey pisanym zakładem, ze wszytkich dóbr naszych leżących y ruchomych y sum pieniężnych, gdziekolwiek maiących, terazli y na potym nabytych, yz potomkami naszemi [...] od przerzeczonego xiążęcia je° m҃. Krysztofa Zbarazkie°, koniuszego koronnego, albo quit dostaleczny z xiąg, albo condescensią dostateczną s te° zapisu zastawne° na puł dwanasta tysięcÿ złotych polskich, na połowicy zamku, misateczka Żorniszcz je° m҃. służącego, na osobę je° m҃. pana Jakuba Piaseczyńskie°, iuż tych dóbr wszytkich żorniskich dziedzicza, służące°, przed wyściem tego pułrocza otrzymać y takowy quit albo condescensią awtentyczną, z xiąg wyiętą, do rąk je° m҃. pana Jakuba Piaseczyńskie° oddać pod zakładem puł dwanasta tysięcÿ złotych polskich y szkodami. O którÿ zakład gdybyśmy tak y nowego quitu albo condescensiey od xiążęcia je° m҃. Zbarazkie° między tym czasem wysz opisanym nie otrzymali, od je° m҃. pana Jakuba Piaseczyńskie° y potomstwa ie°, my y potomkowie naszy, gdybyśmy byli pozwani do sądu grodzkie°, ziemskie° winickiego y trybunału lubelskiego, którekolwiek woiewództwo Kiiowskie, Wołyńskie y Bracławskie, tedy na pirszym roku na zawitym, krom wszelakich dilacÿ, protestacÿ, apelacÿ, prosequucÿ, ewazÿ, prescriptÿ tylekroć, ylekroć te° potrzeba będzie dosyć czyniąc, tey submissiey naszey zawicie odpowiadać obowięzuiem sie y zapisuiem się. I na tośmy dali ten nasz kwitowny zapis pod pieczęciami naszemi. A iż ia, Kochanowska, pisać nie vmiem, tedy tylko s podpisem ręki je° m҃. p. Bohdana Krasnosielskie°, brata mego rodzonego, który w osobie małżonka me° stawa y podpisuie się, także pod pieczęćmi y s podpisami rąk ludzÿ zacnych // na podpisiech niżey mianowanych, ode mnie oczewisto na to vproszonych. Działo się v Winicy roku 1623 aprila 19 dnia. Bohdan Krasnosielskÿ, imieniem p. siostry mey p. Olbrychtowey Kochanowskiey w osobie małżonka je° m҃., chorobą natenczas złożone°, stawaiący, ponieważ p. siostra pisać nie vmie, podpisuię się ręką swą własną. Wasiley Rohożińsky, w wieży natenczas siedzący, r. w. Semen Baybuza, vstnie proszony, ręką. Woiciech Domaniewsky, vstnie proszony, ręką swą.

A excepta tego quitu tak się w sobie ma: Roku 1623 aprila 20 dnia za oczewiśtym je° m҃. p. Alexandry Iwanowey Krasnosielskiego, łowczanki woiewódstwa Bracławskie°, Olbrychtowey Kochanowskiey, sędziney ziemskiey bracławskiey, y je° m҃. p. Bohdana Krasnosielskie° przyznaniem y proźbą przyiął na vrzędzie v xiąg grodzkich winickich. Kostanty Baybuza, sędzia, m. p.

 Львівська національна наукова бібліотека ім. В. Стефаника, від. рукописів, фонд 5, опис 1, справа 4138 III, арк. 100-101. Незасвідчена копія. Переклад з української.

1 Зайве слово.   2 Далі має бути w.

Підготували: Микола Крикун, Олекса Піддубняк

Немає коментарів: