1620 р., жовтня 1. Куна. -
Лист Галени або Гальшки Семенівни Слупичанки Василевої Рогозинської Стефанові Кирдейовичу Джусі, брацлавському підвоєводі, стосовно позичених нею у нього півтори тисячі польських злотих (за виписом з вінницької ґродської книги 11 листопада 1623 р.)
Wypis s xiąg grodzkich winickich woiewództwa Brasławskiego
Roku Bożego narodzenia 1621 msca juniy 25 dnia
W roczki sądowie grodskie winickie, od dnia dwudzieste° wtórego msca juniy w roku teraźnieyszym, na dacie wyży pisanym, w zamku Je° K. Mści winickim prawnie przywołane y sądownie oddprawować poczęte, przed nami, Jwanem Bohuszom Deszkowskim, podstarościm, Michałem Łaskiem, sędzią, vrzędnikami sądowymi grodzkimi winickimi, postanowiwszy się oczewisto, vrodzony je° mść pan Stephan Kirdyyowicz Dżusa z Lachowa, podwoiewodzi brasławski, opowiadał, iż vrodzona jey mść pani Halena albo Halszka Siemionowna Słupiczanka Wasilowa Rohozyńska przy bytności y s pozwoleniem małżonka swe° pana Wasila Rohozińskiego pewną sumę pieniędzy rękodaynego długu pułtora tisięcy złotych polskich winna iemu została, na to list dobrowolny zapis swóy pod pieczęcią swą y s podpisem własney ręki małżonka swego, jż sama pisać nie vmię, także pod pieczęciami y s podpisami rąk ludzi zacnych, na świadectwo prawnych dała y na czas pewny, to iest na środopóście Postu Wielkie° według starego calendarza, w roku, da Pan Bóg, przyszłym 1622 przypadaiącego1, oddać y zapłacić zapisała się, jako o tym zapis szyrzy w sobie ma. A iż constytucya seymu przeszłe° warszawskie° takowe zapysy ręczne na iakąkolwiek rzecz przedtym dane, per oblatam do ksiąg podawać vczynić2, te opowiadanie, ten zapis swóy częścią dla tey constytucyey, a częścią dla trwog wielkich, tymi czasy zachodzących, dlia wpisania do xsiąg dzisieyszych grodzkich winnickich per oblatam podał(a), przosząc, aby przyiąt y do xiąg vpisany był. Którego my, vrząd, przyimuiąc, przed sobą czytać kazali, y słowo od słowa tak się w sobie ma:
Ja, Halena albo Halszka Siemienowna Słupiczanka Wasilowa Rohozyńska przy bytności y s pozwoleniem małżonka mego pomienionego ie° mści pana Wasila Rohozińskiego, prawa powiatu y iur(y)zdycyey, sobie należney, odstąpiwszy, pod ten list dobrowolny zapis móy y wszytkie iego condytie, obowiązky y parography, niży napisane, samą siebie dać, potomki mię y dobra moie wszytkie y wszelakie, leżące y ruchome, które teraz mam y na potym, da Bóg, mieć będę, poddaiąć y wtelaiąć, kożdemu, komuby o tym teraz y na potym wiedzieć należało, czynie jawno, oznaymuię tym moym listem dobrowolnym zapisem, zeznawam, jż ia ku wielkiey, pilney a gwałtowney potrzebie mey v je° mści pana Stephana Kirdegewicza Dżusy z Lachowa, podwoiewodziego brasławskiego, wzięła, pożyczyła y rękami swymi własnemi odliczyła y odebrała pewnę sumę pieniędzy, gotowych pieniędzy rękodaynego długu pułtora tisięcy złotych polskich. Którą sumę mianowanę pułtora tisięcy złotych ze wszytkich dóbr moych ys potomkami memi zapisuię się je° mści pan(u) Dżusie samem(u), a po nim małżonce y potomkom je° mści y kożdemu takowemu, v kogoby ten list móy zapis od je° mści pana Dżusy, małżonki y potomków je° mści za wliwkiem prawa albo y bez wliwku prawne° był, na dzień y czas pewny, to iest na środopoście // na środopoście Postu Wielkiego według starego calendarza, w roku, da Bóg, przyszłym 1622 przypadaiące°1, w zamku winickim, w cancellariey przy xięgach grodzkich winickich albo gdzie wola będzę je° mści pana Dżusy, jakom sama wzięła gotowe pieniędze, także gotowymi pieniędzami monetą dobrą oddać y zapłacić pod zakładem takoweyże sumy pułtora tisięca złotych polskich, pod winami trzech tróyga trzech cztyrnastu grzywien pieniędzy polskich sądowi, do któregobym sama ja a po mnie potomkowie moie pozwani byli, y drugich trzech tróyga trzech cztyrnastu grzywien pieniędzy stronie pozywaiącey, także pod nagrodzeniem szkod gołym słowem, krom przysięgi cielesney y dowodu, od je° mści pana Dżusy albo małżonki y potomków je° mścy oszacowanych lubo w pozwie położonych. O ktury zakład winy y szkody w niezapłaczeniu na czas oznaczony sumy jstotniey mianowaney pułtora tisiąca złotych polskich y sprzeciwieństwo temu zapisowi memu, y o niezapłaczenie sumy pożyczoney wolno będzie ie° mści panu Dżusie, małżonce y potomkom ie° mści, y kożdemu, ten list zapis móy maiącemu, mnie samą, a po mnie małżonka y potomki moie, y każdego, maiętność moię po mnie dzierżącego y vżywaiącego, do wszelakie° sądu y vrzędu, do iakich strona sama chcieć będzie, tak ziemskiego, grodzkie°, w którykolwiek powiat y woiewództwo, choć mnie, potomkom y dobram moym nienalezne°, mianowicie do sądów y vrzedów grodzkich, ziemskich kiiowskich, wołyńskich y winickich, y inszych wszelakich, także do sądu główne° trybunałskiego lubelskie°, także w którykolwiek powiat, woiewództwo Kiiowskie, Wołyńskie y Brasławskie albo między conserwaty mianowanych woiewództw, między sprawy coronne, lub też na seym za dworem albo, cze Boże vchoway, bezkrólewia [...] do sądu capturowego, albo iakie3 naonczas w Koronie Polskiey vchwalony będzie, pozwem y rokiem zawitym, który sobie samemu, małżonkowi y potomkom moym zawżdy v kożde° prawa, sądu y vrzędu zawitym tym zapisem moym czynię, przyimuię y naznaczam, by y nakrótszym, y trzeci dzień przed prawem pozwana, gdzie ja a po mnie małżonek móy y potomkowie moie za pirszym pozwem, na pirszym roku, jako zawitym, sami osobami swymi, nie przez sług, prokuratorów y vmocowanych swoych, oczewisto stanąc mamy, stanąwszy, pozwu y roku niczym nie zbiiaiąc, nie burąc, niesienia pozwu woźnego y mocy nie pytaiąc się, przeciwko regestrowi, także do actora albo do actorów y vmocowanego ich, nic nie mówiąc, obrón prawnych y nieprawnych, w prawie, constytucyach y statutach opisanych, y z dowścipu ludzkie° wynaydzionych, także dylacyi y εxcepcyi niiakych nie zażywaiąc, na pomoc sobie nic nie wynayduiąc, chorobą y obłożną, prawdziwą mnie samey, małżonka y potomków moych, sług, posłańców y vmocowanych naszych, nie zakładaiąc większą sprawą, seymom walnym y seymikiem powiatowym, morem, powietrzem, wtargnieniem, cze° Boże vchoway, nieprzłła Krzyza Ś. do panstw Ie° K. Mści koronnych, woyną, εxemptem, rokoszem, pirszym y poślednieyszymi wiciami, pospolitym ruszeniem, posługa Iego Kr. Mści y Rz. Pslitey, poselstwem do państw postronnych, małością lat potomków, nieprzypozwaniem po śmierci czyiey albo po roku iakim przepełzłym y po śmierci którego vrzędnika, odnowieniem sądu, bezkrólewiem, wylaniem wód, połamaniem mostów, zginieniem albo vgonieniem pieniędzy, spustoszeniem maiętności // maiętności, εuaziami, kwitami niiakimi ręcznymi y zeznanymi, który ynakszy nie może być, tylko przy zapłaceniu wszystkie°, zupełna wrucenia te° zapisu mego y kwit4 w sądzie zupełnym, oczewisto przyznany5, nie szczycząć się należności actora, actiey y sądowi, nie zadaiąc od decretu albo od decretów, nie apeluiąc apellatyi, nie prosequiąc sądu o zły wskaz a strony o zły przewód prawa, nie pozywaiąc, zapisowi, nieważności y dawności niiakiey nie zadaiąc, na zapłatę do przyszłych roków y na pokazanie quitu iakiego albo na munimenta, cause necessaria specifica ta y causam per ymentia nie burąc, niepuszczeniem albo vstąpeniem maiętności, albo fantami iakimi, nie na raty roskładaiąc, ale zaraz, od sądu nie odchodząc y z mieysca nie stąpaiąc, pierszego te° dnia, drugiego y trzeciego nie czekaiąc, kto ma ciężą tego nie wiąząc, nie affectuiąc, wszytko zupełna tak sumę ystotną pożyczanę, iako zakładaiąc winy y szkody gotowymi pieniędzmi oddać y skutecznie zapłacić s potomkami memi powynna będę, y sąd albo vrząd, do które° się ta sprawa przytoczyćby miała, żadnych obrón mnie samey, małżonka y potomków moych, chociaby byli zaprawnieysze, nie słuchaiąc, dobrodziystw niiakich mnie, małżonkowi memu y potomkom moym nie pozwalaiąc, na prawo y samą rzecz nie oglądaiąc się, według tego zapisu me° mnie y potomków moych sądzić, sumą ystotną, zakład, winy y szkody, jeślibym do prawa stanąć vpornie nie chciała [...] y stawszy, wskazaniu sądowemu dosyć nie czyniła, na mnie samey, na potomkach y dobrach moych wszelakich, leżących y ruchomych, wskazać, przysądzić y odprawę nie porądkiem statutowym, ale zaraz za wszytko tak za sumę ystotną, iako y za zakład winy y szkody, mocno, skuteczną y nieodwłoczną vczynić, dobra moie wszytkie stronie podać powinien będzie. A ieślibym ja albo małżonek móy lub potomkowie moie tak vpornie byli a odprawy za to wszytko vczynić zabronili, tedy ten sąd y vrząd mnie [...]mac do sądu głównego trybunału lubelskie° y w którykolwiek powiat y woiewództwo Kiiowskie, Wołyńskie y Brasławskie albo między sprawy conserwatne mianowanych woiewództw y między sprawy coronne czwartkowe albo sobotne lub też do sądu, iaki naonczas postanowiony y vphaleny będzie, na banitią y wywolanie s Korony Polskiey y państw, do niey przynależnych, listem swoym odesłać ma. Za którym odesłaniem takowym y za przypozwem, albo y bez przypozwu, tylko za tym odesłaniem sądowym ja sama a po mnie małżonek móy albo potomkowie moie, stawszy przy pozwu, ieśliby iaki wyniesiony, choczby nieporządnie pisany y niewczas wydany był, żeby [...] sześci, cztyrech albo y dwuch niedzielmi wyszło, także przeciwko terminowi y wpisaniu w regestr nic nie mowiąc, nie contradycuiąc wynoszeniu przypozwu, nie pytaiąc się obrón prawnych y nieprawnych, w pospolitości wszytkich, także dylacyi, exceptyi, któreby ied[...] mnie, małżonkowi memu y potomkom moym s prawa y z wymysłu ludźkie wynaydiony [...] pomocy być mieli, wyszey w tym zapisie moym mianowanych y niemianowanych nie zazywaiąc, w controwersye nie wdawaiąc się, chorobą obłożną, woyną y εxemptem, pospolitym ruszeniem, poselstwęm do państw postronnych albo na seym nie szczycząc się, postępku prawnego, jeśże dobrze stopniami prawnymi odzierżany iest, nie patrąc y onego per male abtentum y przysięgą na niewiadomości nie znosząc, nic ku obronie sobie nie wnosząc, ten tylko list zapis móy obaczywszy, zaraz wszytko, zupełna zyski, przezyski s troiakimi zakładami oddać y zapłacić mam y powinna będę, a po nmie potomkowie moie powinni będą. // A jeślibym ia albo po mnie potomkowie moie prawa nie posłuszni byli y banitią na sobie odierżec dopuścili, tedy żadne° podniesienia s cancellariey Je° Kr. Mści brać nie mamy, a chociaby mnie albo potomkom moym było dano y pozwolono, nic nam ku pomocy być nie ma y do żadney sprawy za takim podniesieniem przypuszczony być nie mamy. Y owszem sąd albo vrząd wszelaki zaraz po publikatiey na mnie albo potomkach moych tey banitiey, nie czekaiąc wyścia dwunastu niedziel, odprawę mocną, skutieczną y nieodwłoczną na dobrach moych wszetkich, leżących y ruchomych vczynić y stronie pozywaiącey do dzierżania y potym w zyskach, przezyskach podać powinien będzie. Przy którey odprawie choćby się iakie krwie rozlanie albo zabóystwo z strony mey y spustoszenie maiętności stało, te° tak na sądzie, vrzędzie, iako y na stronie prawnie y niiakim ynszym sposobem dochodzić y pozyskiwać w dzierżaniu na iakie przeszkody sama przez się y przez małżonka, y potomki moię, y przez kogo ynsze° czynić, trudności zadawać, do prawa pozywać nie mamy, móc nie będiemy, [...] od inszych trudności, przeszkód od zapisów pirwszych y poślednieyszych, od zysków, przezysków y ciężarów wszelakich, iakimkolwiek sposobiem od ko°kolwiek przed tym y napotym naniesionych, v każde° prawa, sądu y vrzędu za oznaymieniem strony swym własnym kosztem y nakładem bronić, oczyszczać, zastępować y wolne aż do oddania skuteczne° wszytkie° zupełnie zysków, przezysków y troiakich zakładów zapłacenia czynić mam y powinna będę. Po zapłaceniu y spustoszeniu maiętności y o żadne szkody, w niey poczynionę pozywać ys potomkami memi nie mam y nie będę mogła, y ze wszytkie° kwitowi powinna będę, a po mnie potomkowie moie powinni będą pod zakładem, wysz napisanym, y wszelakimi ciężarami, w tym zapisie mianowanymi, które ja na [...] potomki y dobra moie wszelakie, y leżące, y ruchomę, dobrowolnie wnoszę, przyimuię y o tym s potomkami memi dosyć czynić, ylekroc te° potrzeba będzie, powinna będę. Y na tom je° mści pan(u) Stephanowi Dżusie z Lachowa dała ten list móy dobrowolny zapis s pieczięcią tylko moią, jż sama pisać nie vmiem, tedy małżonek móy, je° mść pan Wasili Rohozyński swoym, iako przytomny y zeznawaiący małżonek, y moym ymieniem na mieysce moie ręką swą własną napisał. Do które° nawiększą wiarę y pewność jch mść. pp. przłłe moie, p. Alexander Piaseczyński, p. Hrehorey Roskowsky a pan Jan Tyszkiewicz za vstną proźbą moią rękami swymi podpisali się y pieczęci przyłożyli. Pisan w Kunie, maiętności mey dziedziczney, roku 1620 msca 8bra pirsze° dnia.
V te° zapisu podane° pieczęci przyciśnienych cztyry, a podpis rąk w tę słowa: Wasili Rohozynski, swym y małżonki swey ymieniem. P. Piaseczynski, pieczętarz proszony. Roskowski Hrehory, ręką swą własną. Proszony pieczętarz Jan Tiszkiewicz, ręką.
A jntytulatia v te° zapisu tymi słowy napisana: List zapis ode mnie, Haleny albo Halzki Siemionowny Słupiszanki Wasilowey, przy bytności y s pozwoleniem małżonka me° pana Wasila Rohozyńskie° dany je° mści pan(u) Stephanowi Kyrdeiowiczowi Dżusie z Lachowa, podwoiewodziemu brasławskiemu, na sumę pieniędzy, pożyczonych pieniędzy na pułtora tisiąca złotych polskich. Rok oddania tey sumy na środopoście Postu Wielkie° według stare° calendarza, w roku przyszłym 1622-m przypadaiące°6, pod zakładem y wszytkimi obowiązkami, w tym zapisie napisanymi.
Któryż to zapis za podaniem je° mści pana Dżusy a za przyięciem moym vrzędowym wszytek, s początku aż do końca, słowo w słowo, jako się w sobie ma, do xiąg grodzkich jest wpisany, s których y ten wypis roku teraźnieysze° 1623 msca 9bra 11 dnia jest wydan. Pisan v zamku winickim.
Львівська національна наукова бібліотека ім. В. Стефаника НАН України, від. рукописів, ф. 5, оп. 1, спр. 4105 ІІІ, арк. 97-98зв. Незасвідчена копія. Переклад формулярної частини з української мови.
1 przypadaiącym 2 Далі має бути wymaga. 3 Має бути iaki sąd. 4 kwitu 5 przyznanego 6 przypadaiące
Підготували: Микола Крикун, Олекса Піддубняк
Немає коментарів:
Дописати коментар